راویت بائر، کنسول اسرائیل در شانگهای، روز سه‌شنبه (۱ ژوئیه) در این شهر به خبرنگاران گفت. «اگر چین نفت ایران را نمی‌خرید، ایران فرو می‌پاشید. چین تنها کشوری است که می‌تواند بر ایران تأثیر بگذارد.»

اظهارات بائر در حالی مطرح می‌شود که روابط اسرائیل و چین به دلیل جنگ اسرائیل در غزه و حملات ماه گذشته به ایران - یکی از شرکای کلیدی پکن در خاورمیانه - تحت فشار قرار گرفته و رو به تیرگی گراییده است.

در جریان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران چندین فرمانده ارشد ارتش و دانشمند اتمی شهید و بخشی از تاسیسات ایران تخریب شدند. ایالات متحده میانجی‌گر آتش‌بسی شد که از هفته گذشته آغاز شد، هرچند تهران نسبت به پایداری این آتش‌بس ابراز تردید کرده و گفته آماده پاسخ به هرگونه تجاوز مجدد از سوی اسرائیل است.

چین و روسیه - دو شریک اصلی ایران در میان قدرت‌های جهانی - هر دو حملات اسرائیل را محکوم کردند، اما عملاً به دلیل عدم توافق راهبردی نظامی، حمایت چندانی از تهران به عمل نیاوردند. پکن همچنین به‌طور مستمر از اسرائیل خواسته جنگش علیه حماس در غزه را متوقف کرده و گام‌هایی به سمت راه‌حل دو دولتی برای فلسطین بردارد؛ راه‌حلی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، می‌گوید امنیت کشورش را به خطر می‌اندازد.

چین حدود ۹۰ درصد از صادرات نفت ایران، یعنی تقریباً ۱.۷ میلیون بشکه در روز، را خریداری می‌کند. افزون بر این، پکن در سال ۲۰۲۱ توافق‌نامه شراکت راهبردی با ایران امضا کرد که ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری بالقوه چین در ایران طی ۲۵ سال آینده را پیش‌بینی کرده است.

بائر در سخنپراکنی خود مدعی است: «چین می‌تواند به ایران فشار بیاورد، قدرت سیاسی بر ایران دارد و می‌تواند به تغییر فعالیت‌هایش (که مغایر با خواسته های اسرائیل است) در منطقه کمک کند. چین کار‌های زیادی می‌تواند انجام دهد.»

با این حال، شواهد اندکی وجود دارد که چین بتواند به‌طور قابل توجهی بر راهبرد نظامی و هسته‌ای ایران تأثیر بگذارد. هرچند تهران در سال‌های اخیر روابط خود را با پکن و مسکو تعمیق کرده، همواره در برابر هرگونه مداخله خارجی در تصمیم‌گیری‌های کلیدی خود مقاومت نشان داده است.

علاوه بر این، به‌نظر می‌رسد شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، ترجیح می‌دهد روابطش با ایران را بر مبنای همکاری‌های اقتصادی متمرکز کند.

بائر گفت: «فکر نمی‌کنم چین علاقه‌مند به میانجی‌گری بین اسرائیل و ایران باشد.»

او افزود روابط اسرائیل و چین - دومین شریک تجاری بزرگ اسرائیل پس از ایالات متحده - با وجود درگیری‌های از سال ۲۰۲۳ به این‌سو، تا حدودی تضعیف شده است.